پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

هفته قبل اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس در ایران ترور شد. در پی این واقعه سخنان فراوانی در خصوص اعتبار امنیتی-اطلاعاتی ایران و موضوع نفوذ بر زبان ها جاری شد. این بحث به ویژه از آن رو اهمیت می‌یابد که این چندمین ترور در پایتخت کشور طی ۱۳ سال اخیر است.محمدرضا تاجیک رئیس «مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری» در دولت اصلاحات در یادداشتی با مخاطب قرار دادن رئیس جمهور چهاردهم نوشت که : جناب پزشکیان تا زمانی که اطلاعات به‌مثابه بازی هوش فهم نشود و باهوش‌ترین آحاد جامعه مسئولیت کارشناسی آن را بر عهده نگیرند، آب بر همین جوی روان است و دستگاه‌های اطلاعاتی همیشه دیر و پس از ماجرا می‌رسند.

ترور شهید اسماعیل هنیه هرچند موقعیتی دردناک برای کشور جمهوری اسلامی ایران از چندین جنبه داخلی و خارجی محسوب می شود، اما یک فرصت تاریخی برای تقویت سیستم امنیتی کشور فراهم نموده است. فرصتی که باید شاهد نوعی خانه تکانی منجر به کارامدی در نظام های اطلاعاتی ، حفاظتی و ضد جاسوسی کشور باشیم. فرصت رسیدگی به قصور، تقصیر، ترک فعل و اهمال برخی از مدیران امنیتی و همچنین فرصتی برای تقویت سدهای دفاعی در برابر نفوذ. حتی در سطوح پائین داستان، فرصت برخورد با افراد و جریانات مزدور کمک کننده به وقوع چنین رخدادهایی در کشور. در ادامه متن، نظرات برخی از چهره های سیاسی و امنیتی کشور در این خصوص آورده شده است.

تشکیلات امنیتی یک کشور بلاشک می‌توانند اثرات معناداری را در روند توسعه‌ای و جایگاه نظامات سیاسی در طیفی از تجلی در قالب هسته سخت تا دیده بان-ناظر-هادی توسعه و ارتقا نظامات سیاسی داشته باشند. شرط کارآمدی تشکیلات امنیتی وجود سه گانه، نظارت‌های لایه‌ای ملموس، به روز بودگی نیرو‌ها و سازمان و در نهایت بحث استفاده از کادر وفادار است. تعادل پویای این سه شرط را می‌توان نخستین آزمون قضاوت درباره موفقیت عملکردی مدیران ارشد امنیتی دانست و خروج از این تعادل را هم می‌توان بسترسازی فساد تدریجی در سیستم‌های امنیتی تلقی کرد. فسادی که نه تنها ارکان توسعه‌ای یک کشور را متاثر می‌کند، بلکه در حدی بیشتر، باعث تضعیف و سقوط نظامات سیاسی خواهد شد. آیا می‌توان انکار نمود که پهلوی دوم، یکی از بدترین ضربات منجر به سقوط خود را از دو مقوله هسته سخت (تبدیل ساواک به نظام استبداد ورزی داخلی) و کم توجهی به توسعه متوازن (حاکمیت عدم توازن در روند توسعه‌ای کشور و غفلت از ابعاد اجتماعی- فرهنگی و سیاسی توسعه)، خورد؟ در گزارش مرکز مطالعات استراتژیک بگین-سادات (The Begin–Sadat Center for Strategic Studies) که اندیشکده اسرائیلی وابسته به دانشگاه بارایلان است، آمده که: یکی از دلایل اصلی ضعیف بودن برنامه‌های اطلاعاتی و مشخصاً ضدجاسوسی ایران این است که رژیم اصرار دارد افراد را بر اساس وفاداری به انقلاب و نظام به کار گمارد، نه بر اساس دانش و مهارت. سوال اینجاست که آیا این گزاره در مورد تشکیلات امنیتی کشور ما، قابل استفاده و استناد می‌باشد یا خیر؟ موضوعی که ضرورت دارد، بخش‌های نظارتی درون دستگاهی تشکیلات امنیتی کشور و همچنین شورای عالی امنیت ملی، تمرکز خاصی روی آن داشته باشند.